Latanie samolotem w ciąży – czy jest możliwe?

Możliwość latania samolotem w ciąży determinowana jest etapem jej zaawansowania. W regulaminach przewoźników lotniczych spotkać się można ze stosownymi przepisami.

    • Do 32. tygodnia ciąży

Do 32. tygodnia ciąży, która przebiega bez komplikacji, podróżować mogą kobiety bez konieczności posiadania zaświadczenia medycznego, lecz po uzyskaniu zgody od lekarza prowadzącego. Zaleca się jednak, aby formularz o danych medycznych wypełniły ciężarne po 28. tygodniu. W przypadku ciąży mnogiej po ukończeniu 32. tygodnia niewskazane jest latanie.

    • Od 32. do 36. tygodnia ciąży

Od 32. do 36. tygodnia kobiety będące w ciąży pojedynczej mogą latać samolotem, jednak wyłącznie po ukazaniu wypełnionego przez lekarza prowadzącego formularza MEDIF. Taki dokument dostępny jest do pobrania na stronie internetowej danych linii lotniczych.

    • Po 36. tygodniu ciąży

Kobiety będące w ciąży pojedynczej po ukończeniu 36. tygodnia nie uzyskują pozwolenia od przewoźnika na podróżowanie samolotem.

Jakie informacje powinny się znaleźć na zaświadczeniu od ginekologa?

Na wymaganym przez linie lotnicze zaświadczeniu od ginekologa powinny się znaleźć:

    • informacje o przewidywanym terminie porodu,

    • potwierdzenie braku komplikacji w przebiegu ciąży,

    • stwierdzenie braku przeciwwskazań do podróżowania samolotem,

    • charakter ciąży – pojedyncza czy mnoga.

Ciężarna powinna mieć przy sobie zaświadczenie lekarskie, w zależności od wytycznych wydane 72, 48, a niekiedy nawet 24 godziny przed wylotem. W przypadku gdy z powrotem będzie się korzystało z przewoźnika obcojęzycznego, warto mieć przetłumaczone na język angielski zaświadczenie od ginekologa.

Kiedy najlepiej latać samolotem, jeśli jest się w ciąży?

Uważa się, że najlepszym momentem na podróżowanie samolotem jest drugi trymestr ciąży. To czas, kiedy dolegliwości ciążowe, na przykład mdłości, nie są już tak uciążliwe, a u dziecka zaszedł już proces organogenezy, czyli rozwinęły się wszystkie kluczowe organy.

Przeciwwskazania do lotu

Bez względu na czas ciąży odradza się podróżowanie samolotem kobietom z poważnymi chorobami przewlekłymi, np. z cukrzycą, chorobami serca, niewydolnością nerek. Niewskazana jest też podróż kobiet, które w przeszłości poroniły lub doszło u nich do wczesnego pęknięcia błon płodowych, występuje zwiększone ryzyko wcześniejszego porodu czy krwawienie z dróg rodnych.

Jakie miejsce w samolocie jest najlepsze dla ciężarnej?

Kobiecie w ciąży przydzielone zostaje z reguły specjalne miejsce w samolocie. Dla komfortu i wygody podróżowania otrzymuje ona fotel z większą przestrzenią wokół siebie. Jeśli linie lotnicze nie przydzielają ciężarnym specjalnych siedzeń, warto rozważyć wykupienie konkretnego miejsca. Uważa się, że najspokojniejszą podróż zapewniają fotele w pobliżu skrzydeł samolotu. Ciężarna powinna siedzieć przy przejściu, najlepiej niedaleko toalety. Z uwagi na niską wilgotność, jaka panuje w samolocie (wynosi ona około 8%), dobrze, jeśli przyszła mama będzie miała przy sobie butelkę niegazowanej wody mineralnej. Trzeba pamiętać, że na pokład można zabrać ze sobą wyłącznie napoje zakupione w sklepie bezcłowym. Zwiększenie ilości przyjmowanych płynów jest konieczne dla zachowania odpowiedniego krążenia łożyskowego płodu.

Jak długo ciężarna może podróżować samolotem?

Kobieta w ciąży nie powinna podróżować dłużej niż cztery godziny. Podczas spokojnego lotu może spacerować co pół godziny. W międzyczasie wskazane jest wykonywanie ćwiczeń – zginanie nóg w kostkach oraz w kolanach. Mimo to specjaliści zalecają, aby podczas podróży ciężarna miała założone pończochy uciskowe z uwagi na większe podczas ciąży ryzyko zakrzepicy. Kwas acetylosalicylowy (aspiryna) jest niewskazany u ciężarnych jako profilaktyka przeciwzakrzepowa, zwłaszcza w ostatnich miesiącach, z uwagi na zwiększone ryzyko krwawienia i skutki uboczne dla płodu. U ciężarnych będących w grupie ryzyka zakrzepicy rozwiązaniem jest podanie zastrzyku podskórnego z heparyną drobnocząsteczkową w dniu wylotu i przez kolejne dni. Decyzję o zastosowaniu i sposobie profilaktyki przeciwzakrzepowej podejmuje lekarz prowadzący ciążę.

Czy ciężarną obowiązuje zapinanie pasów w samolocie?

Zapinanie pasów w samolocie może być dla ciężarnej mało komfortowe, zwłaszcza na późniejszym etapie ciąży, kiedy brzuch jest już sporych rozmiarów. Nie zwalnia to jednak z obowiązku ich zapinania podczas startu i lądowania samolotu. Ciężarna powinna zapiąć pas na wysokości miednicy – w ten sposób nie będzie wywierał on ucisku na brzuch.

Nie wiesz, czego wystrzegać się podczas lotu, a o czym warto pamiętać, żeby zapewnić sobie bezpieczną podróż na pokładzie samolotu w ciąży?

Koniecznie przestrzegaj poniższych zasad:

    • Zadbaj o wybór odpowiedniego miejsca — na przykład z dodatkową przestrzenią na nogi, w miarę możliwości przy przejściu i w niewielkiej odległości od toalety.

    • Unikaj długiego siedzenia w miejscu — postaraj się wstać z miejsca przynajmniej raz na 30 minut.

    • Zadbaj o odpowiednie nawodnienie organizmu — pij od 2 do 3 litrów płynów dziennie, szczególnie w trakcie lotu.

    • Właściwe żywienie – jest ono niezbędne dla prawidłowego wzrostu i rozwoju dziecka! Pamiętaj o zasadzie „jedz dla dwojga, nie za dwoje”, bo kluczowa jest jakość, a nie ilość.

    • Ciąża i czas lotu — jeśli lot trwa powyżej 4 godzin, pomyśl o założeniu pończoch uciskowych (po wcześniejszej konsultacji z lekarzem).

    • Zadbaj o odpowiednie ubranie — postaw na delikatne, miękkie tkaniny, które nie będą powodowały u Ciebie dyskomfortu.

    • Jeśli podróżujesz powyżej 32 tygodnia ciąży, przed wylotem skonsultuj się z lekarzem prowadzącym w celu uzyskania zaświadczenia MEDIF.

    • Informowanie załogi o swoim stanie zdrowia – każdą niepokojącą sytuację należy zawsze zgłaszać personelowi pokładowemu, który jest przeszkolony do udzielania odpowiedniego wsparcia na pokładzie przyszłym mamom.

Jeśli rozważasz możliwość podróży samolotem w ciąży, z pewnością zadajesz sobie pytanie, jak poprawnie zapiąć pasy bezpieczeństwa w samolocie?

    • Po pierwsze, poinformuj personel pokładowy o swojej ciąży.

    • Po drugie, zapnij pas bezpieczeństwa wokół bioder, tak, aby nie uciskał brzucha.

    • Po trzecie, pamiętaj, aby regularnie wstawać z fotela i wykonywać proste ćwiczenia rozciągające.

Ciężarna w samolocie a poziom ciśnienia

W samolocie wartość ciśnienia jest standardowo niższa – odpowiada zazwyczaj 2000–2400 m n.p.m. W związku z tym dochodzi do zmniejszenia utlenowania krwi matki. W przypadku krwi płodu zachodzi to w mniejszym stopniu z uwagi na obecności hemoglobiny płodowej. Ma ona większą zdolność do wiązania cząsteczki tlenu niż hemoglobina u osób dorosłych, co redukuje ryzyko niedotlenienia płodu w czasie podróży. W sytuacji, gdy ciężarna zmaga się z anemią, zalecane jest uzupełnianie preparatów żelaza, a w razie potrzeby podczas lotu podawanie do oddychania dodatkowego tlenu.

Latanie samolotem w ciąży – na co należy zwrócić uwagę?

Przed wyjazdem za granicę ciężarna powinna zweryfikować obowiązujące w danym kraju regulacje związane z podróżowaniem kobiet w ciąży. Mogą się one różnić od tych funkcjonujących w Polsce. Zdarza się, że przepisy zabraniają ciężarnej odbycie podróży lotniczej czy uzyskanie zgody na wjazd do kraju docelowego. Kolejną kwestią, na którą należy zwrócić uwagę, jest dostęp do opieki położniczej w miejscach czasowego przebywania. W przypadku długo trwającej podróży konieczne jest kontynuowanie opieki prenatalnej w danym kraju.

Źródła:

    1. J.A. Cardona-Ospina i wsp., Flying and pregnant? Regulations of the main airlines in Latin America, „Travel Medicine and Infectious Disease” 2015, t. 13, nr 4, s. 335–337.

    2. B. Vethanayagam, S.R. Kahn, Flying while pregnant: what is the thrombosis risk? „Journal of Travel Medicine” 2020, t. 27, nr 2